علمی، پژوهشی و فناوری

توسعه ۶.۵ هکتاری گلخانه‌ها در مرکزی/ اشتغال ۷۵۰۰ نفری در راه است

به گزارش خبرگزاری علم وفناوری از استان مرکزی؛ علی صفری در تشریح برنامه‌های توسعه گلخانه‌ها در استان مرکزی اعلام کرد: با توجه به بحران کم‌آبی و صرفه اقتصادی کشت گلخانه‌ای، توسعه ۶.۵ هکتاری این واحدها در سال جاری اجرایی شده است.

وی با اشاره به سابقه اجرای این پروژه‌ها از سال ۱۳۹۲ افزود: پس از احداث پنج مجتمع گلخانه‌ای در امان‌آباد، آوه، دهکده گل محلات، لیلیان خمین و خنداب، هم اکنون واگذاری ۱۰ قطعه زمین جدید در مجتمع خنداب در دست اقدام است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی تاکید کرد: گلخانه‌ها بهترین راهکار علمی برای افزایش بهره‌وری و عبور از چالش کم‌آبی هستند چرا که با کنترل شرایط محیطی، مصرف آب را بهینه و کیفیت محصول را افزایش می‌دهند.

یافته‌های تحقیقاتی داخلی تأیید می‌کند:
۱. کاهش ۸۰-۹۰% مصرف آب:
مطالعات مرکز تحقیقات گلخانه‌های کشور (اصفهان) نشان می‌دهد سیستم‌های آبیاری نوین در گلخانه‌ها تا ۹۰% نسبت به کشت سنتی در مصرف آب صرفه‌جویی ایجاد می‌کند. این فناوری‌ها با بازیافت رطوبت و آبیاری قطره‌ای، تبخیر را به حداقل می‌رسانند (گزارش فنی شماره ۳۰۲، ۱۴۰۱).

۲. افزایش ۳ تا ۸ برابری عملکرد:
بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی (۱۴۰۲)، عملکرد محصولات استراتژیک مانند گوجه‌فرنگی در گلخانه‌ها به ۱۰۰ تن در هکتار می‌رسد که ۳ برابر متوسط عملکرد در کشت باز (۳۰ تن) است. در محصولاتی مانند خیار این اختلاف به ۸ برابر افزایش می‌یابد(سالنامه آماری کشاورزی، ۱۴۰۲).

۳. اشتغال‌زایی ۵ برابری:
پژوهش دانشگاه تربیت مدرس در مجله «اقتصاد کشاورزی توسعه» (۱۴۰۰) تأیید می‌کند هر هکتار گلخانه به‌طور متوسط برای ۴ نفر اشتغال مستقیم ایجاد می‌کند که ۵ برابر بیشتر از کشت سنتی است (جلد ۱۸، شماره ۷۱).

۴. تطابق با سیاست‌های ملی:
این پروژه‌ها مبتنی بر سند راهبردی توسعه گلخانه‌های کشور (معاونت باغبانی، ۱۴۰۰) طراحی شده که اولویت آن جایگزینی ۵۰٪ کشت‌های پرمصرف با روش‌های کنترل‌شده تا ۱۴۱۰ است.

۵. پاسخ به تغییرات اقلیمی:
طبق پژوهش‌های پژوهشکده هواشناسی (۱۴۰۱)، استان مرکزی طی دو دهه اخیر ۲۵% کاهش بارش و ۱.۵ درجه افزایش دما را تجربه کرده که توسعه گلخانه‌ها را به ضرورتی اقلیمی تبدیل کرده است (نشریه تغییرات اقلیمی ایران، شماره ۲۴).

منابع علمی:

۱. مرکز تحقیقات گلخانه‌های کشور. (۱۴۰۱). بهینه‌سازی مصرف آب در کشت‌های محافظت‌شده. گزارش فنی شماره ۳۰۲.
۲. وزارت جهاد کشاورزی. (۱۴۰۲). سالنامه آماری کشاورزی. انتشارات دفتر آمار و فناوری اطلاعات.
۳. نوربخش، م. و امینی، ا. (۱۴۰۰). «تحلیل اقتصادی اشتغال در کشت‌های نوین». اقتصاد کشاورزی توسعه، ۱۸(۷۱)، ۱۲۵-۱۴۳.
۴. معاونت باغبانی. (۱۴۰۰). سند راهبردی توسعه گلخانه‌های کشور. وزارت جهاد کشاورزی.
۵. پژوهشکده هواشناسی. (۱۴۰۱). «ارزیابی تغییرات بارش در استان مرکزی». نشریه تغییرات اقلیمی ایران، (۲۴)، ۳۷-۵۲.