علمی، پژوهشی و فناوری

جایگاه جهانی ایران در کیفیت علم و فناوری نانو بالا رفت

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : به تازگی گزارش اجرای «سند ملی توسعه علوم و فناوری نانو» در سال ۱۴۰۳ منتشر شده است. این سند در آبان‌ماه سال ۱۴۰۱ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است.

در بخشی از این گزارش جایگاه جهانی ایران در انتشار مقالات نانو آمده است. جایگاه جهانی ایران در علم و فناور ی نانو به‌وسیله سه شاخص کلان کمیت مقالات، کیفت مقالات و تعداد اختراعات فناوری نانو ارزیابی می‌شود. 

بـرای ارزیابی جایگاه ایـران در علم نانو از پایگاه داده (Science of Web (WoS به‌عنوان منبع آمار و اطالعات اســتفاده شــده و مقالات پژوهشی مرتبط با فناوری نانو با استفاده از یک عبارت جستجوی معتبر ، استخراج و اندازه‌گیری می‌شوند. در حوزه فناوری نیز تعداد اختراعات فناور ی نانو در دفاتر ثبت پتنت معتبر جهان ازجمله اداره ثبت پتنت آمریکا (USPTO) و اداره ثبت پتنت اروپا (EPO) اندازه‌گیری می‌شوند.

طبق این گزارش سال 2024 میلادی، 10٬860 مقاله مرتبط با فناوری نانو توسط محققان ایرانی در WoS نمایه شـد که معادل 4٫2 درصد از کل مقالات نانو منتشر شده در سال 2024 اســت. 

ایران با این سهم از انتشـارات نانو، با یک پله افت، در رتبه ششم جهان قرار گرفت. باید به این نکته توجه داشت که ایران در سـال 2000 و قبل از تأسیس سـتاد توســعه فناوری‌های نانو و میکرو که تعداد معدودی از محققان و دانشمندان ایرانی با این فناوری نوظهور آشنا بودند با انتشار هشت مقاله نانو در رده پنجاه و هشتم جهان و ششم منطقه خاورمیانه قرار داشت.

نمودار زیر نیز روند انتشار مقالات نانو ایران و رتبه ایران در جهان از سال 2001 تا 2024 را نشان می‌دهد

با یک نگاه کلی به این نمودار می‌توان دریافت که روند انتشار مقالات و رتبه ایران در جهان در اکثر سال‌ها افزایشی بوده است.

تعداد مقالات نانو منتشر شده ایران در مجلات برتر علمی جهان

بنیاد ملی علم ایران به کمک منابع و معیارهای معتبری مانند شاخص‌های Factor Impact و Factor Eigen، نشریات مٔوسسه Index Nature، نشریات با ضریب تأثیر بالاتر از 20 و نشریات زیرمجموعه انتشارات نیچر و سـاینس، هر سال فهرســتی از مجلات برتر علمی جهان را انتخاب و در چهار دسـته دســته‌بندی و معرفی می‌کند. 

طبق این گزارش در سـال 2024 در مجموع، تعداد مقالات منتشر شده در این مجلات 299 مقاله بوده که نسـبت به سـال گذشته 26درصد رشد داشته است. 

 آمار مقالات نانو ایران در چهار دسته مجلات برتر علمی جهان از سال 2020 تا 2024 را در نمودار زیر مشاهده کنید.