واحدهای فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان ,دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ,علمی، پژوهشی و فناوری

دستیابی فن‌آوران ایرانی به دانش فنی ساخت رله حفاظت جریانی ترانسفورماتور

به گزارش «خبرگزاری علم و فناوری»؛ مهدی داورپناه، عضو هیأت علمی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران، با بیان این‌که رله‌های حفاطتی دیجیتال سری HAFEZ و PISHTAZ توسط تیم تحقیق و توسعه گروه اِسفا (ESFA Group) و با همکاری شرکای صنعتی این گروه، طراحی و ساخته شده است، اظهار کرد: دانش طراحی  ساخت این رله به‌صورت کامل و در داخل کشور به‌دست آمده است.

وی با بیان اینکه در مقایسه با معدود سازنده­های داخلی، عملکرد و دقت و قابلیت اطمینان رله ­های HAFEZ و PISHTAZ بسیار بیشتر از نمونه‌های داخلی است، ادامه داد: به‌طوری‌که هم‌اکنون در بسیاری از شرکت­های توزیع و پست­های فوق توزیع، تنها رله­های ساخا این گروه اجازه نصب و استفاده را دارند و در حال‌حاضر نزدیک به ۷۵ درصد بازار داخلی در شبکه­های توزیع برق از رله­های HAFEZ تأمین می‌شود.

رئیس هیأت مدیره شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فن‌آوری دانشگاه تهران، در ادامه خاطرنشان کرد: هم‌چنین رله­های پیشرفته سری PISHTAZ از نظر کیفیت و ساخت با بهترین نمونه­های خارجی قابل مقایسه است و بدون تأثیرپذیری از شرایط تحریم و ... می­تواند پاسخگوی نیاز داخلی باشد و در صنایع پیشرفته و شرکت‌های فوق توزیع استفاده شود.

داورپناه، با بیان این‌که ما در داخل منازل مسکونی(مصرف‌کننده­های کوچک) یک جعبه فیوز برق داریم و همه با آن آشنا هستیم. در ادامه توضیح داد: وقتی اتصالی در خانه رخ دهد، معمولاً فیوز داخل این جعبه فیوز می‌پرد و ما بعد جدا کردن وسیله برقی معیوب از برق، مجدد باید آن‌را وصل کنیم. در واقع نقش حفاظت، تشخیص و قطع جریان، در داخل خانه با این فیوزهاست.

*رله‌های حفاطتی دیجیتال دارای نقش محافظتی مشابه فیوز اما در مقیاس بزرگتر

وی افزود: وقتی مصرف‌کننده‌ها بزرگ می­ شوند(مثلاً ۱۰۰ واحد مسکونی) برق همگی این خانه‌ها توسط رله‌های حفاظتی پایش می‌شود و در صورتی‌که یک اتصال یا خطایی در سطح بزرگ رخ دهد این رله‌ها فرمان قطع را به کلید قدرت ارسال می­کنند.

عضو هیأت علمی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران، در ادامه تصریح کرد: این رله‌های حفاظتی بسیار پیچیده‌تر و هوشمندتر و گران‌تر از فیوزهای برق موجود در خانه­های مسکونی هستند و فقط تشخیص عیب و خطا بر عهده آن‌هاست و قطع کردن توسط تجهیز دیگری انجام می‌شود. پس به‌نوعی، یکی از کاربردهای رله‌های حفاظتی در خانه‌ها و مناطق مسکونی است. از طرفی در صنایع، کارخانه‌ها، پست‌های برق و ... نیز این رله‌های حفاظتی استفاده و بهره‌برداری می‌شوند.

داورپناه، با بیان این‌که رله‌های حفاظتی وظیفه پایش شبانه‌روزی شبکه‌های الکتریکی را دارند، ادامه داد: به‌محض وقوع خطاهایی نظیر برخورد صاعقه، پاره شدن سیم و هادی‌های الکتریکی، وقوع خطا و اتصال کوتاه در تجهیزات الکتریکی بزرگ (مانند ترانسفورماتور، دکل و خطوط انتقال نیرو و ...)رله حفاظتی باید متوجه شود و در زمانی بسیار کوتاه(حدود ۲۰ تا ۵۰ میلی ثانیه) باید فرمان قطع جریان الکتریکی را صادر کند. در صورتی‌که رله حفاظتی این‌کار را در زمان مناسب و به‌درستی انجام ندهد، معمولاً شاهد بروز آتش‌سوزی و قطعی برق گسترده خواهیم بود.

وی با بیان این‌که رله‌های حفاظتی تجهیزات بسیار حساس و دقیق هستند و باید عملکرد بسیار مطمئن و قابل اعتمادی داشته باشند، گفت: عملکرد کاذب رله حفاطتی، به بی‌برقی مصرف‌کنندگان منجر می‌شود. نداشتن عملکرد به‌موقع رله حفاظتی، به وقوع آتش‌سوزی و بروز اتفاقات مالی و جانی بسیار زیاد منجر می‌شود.

*دانش‌فنی و پیچیدگی این تجهیز از ویژگی‌های مهم این محصول دانش‌بنیان

رئیس هیأت مدیره شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فن‌آوری دانشگاه تهران، با بیان این‌که قیمت این تجهیز خصوصاً در رله­های پیشرفته، با نمونه خارجی قابل مقایسه نیست و تا ۵۰ درصد ارزان‌تر از نمونه‌های خارجی استف تصریح کرد: اما نکته مهم‌تر، دانش فنی و پیچیدگی این تجهیز است و با توجه به ماهیت استراتژیک آن، این تجهیز باید در داخل کشور تولید شود.

داورپناه، با بیان اینکه این گروه، از ابتدای آغاز فعالیت خود تمرکز روی موضوع تحقیق و توسعه داشته است، خاطرنشان کرد: هم‌اکنون ۲۷ نیروی تحقیق و توسعه متشکل از دانشجویان، فارغ‌التحصیلان و اساتید هیأت علمی دانشگاه تهران در قالب ۳ شرکت دانش­بنیان زیر مجموعه این گروه در حال فعالیت هستند. هر سال محصولات جدیدی توسط تیم تحقیق و توسعه این گروه معرفی می‌شود.

وی، ادامه داد: در بخش رله‌های حفاظتی، فعالیت با ساخت رله‌های حفاظتی دیجیتال جریانی با نام HAFEZ در شبکه‌های توزیع و در شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فن‌آوری دانشگاه تهران، آغاز شد.

عضو هیأت علمی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران، با بیان این‌که پس از عملکرد بسیار خوب این تجهیزات در شبکه‌های توزیع و فوق توزیع، رله­های پیشرفته جریانی و ولتاژی جهتی PISHTAZ توسط یک شرکت دانش‌بنیان به بازار عرضه شده است، یادآور شد: طراحی و ساخت رله­های پیشرفته نظیر دیستانس و دیفرانسیل در حال حاضر در دستور کار این گروه قرار دارد. با تکمیل سبد محصول این شرکت، نیازمندی به واردات این محصول استراتژیک برطرف شده و به‌صورت کامل در داخل کشور قابل تأمین است.