پزشکی و سلامت ,علمی، پژوهشی و فناوری

مصاحبه علمی:

نقش کلیدی سواد سلامت الکترونیک در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به MS

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : در دنیای امروز، که تبادل اطلاعات با سرعتی بی‌سابقه انجام می‌شود، آگاهی بیماران از بیماری خود و روش‌های علمی درمان آن به یک نیاز ضروری تبدیل شده است. بیماری ام‌اس (مولتیپل اسکلروزیس) یکی از بیماری‌های مزمن و التهابی سیستم عصبی مرکزی است که نه تنها بر عملکرد جسمی بلکه بر کیفیت روانی و اجتماعی زندگی مبتلایان تأثیر می‌گذارد. در همین راستا، اهمیت سواد سلامت الکترونیک ــ یعنی توانایی در یافتن، تحلیل و به‌کارگیری اطلاعات سلامت از منابع دیجیتال ــ بیش از پیش پررنگ شده است.

از همین رو به سراغ دکتر مجید جعفری، فوق تخصص بیماری ام‌اس رفتیم تا در مورد یافته‌های یک پژوهش علمی، درباره تأثیر آموزش‌های هدفمند بر ارتقاء تبعیت دارویی بیماران مبتلا به ام‌اس، گفت‌وگو کنیم.

خبرنگار علم و فناوری: دکتر جعفری، برای شروع لطفاً درباره اهمیت سواد سلامت الکترونیک در بیماران مبتلا به MS توضیح دهید.
پاسخ: در دنیای امروز که دسترسی به اطلاعات از طریق فضای مجازی آسان‌تر شده، سواد سلامت الکترونیک اهمیت بسیار بالایی یافته است. بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس اگر بتوانند اطلاعات علمی و دقیق را از منابع معتبر به‌دست آورند، بهتر می‌توانند روند درمان را درک کرده و به آن پایبند باشند. این پایبندی به درمان، به‌ویژه در بیماری‌های مزمنی مانند MS، به شکل قابل توجهی در کنترل و کاهش علائم مؤثر است.

خبرنگار علم و فناوری: چه علائمی در بیماران مبتلا به ام‌اس شایع‌تر است؟
پاسخ: این بیماری طیف گسترده‌ای از علائم دارد. از شایع‌ترین علائم می‌توان به سرگیجه، اختلالات حرکتی و حسی، بی‌اختیاری ادرار، و مشکلات تعادل اشاره کرد. البته شدت و نوع علائم در هر بیمار متفاوت است، اما آنچه اهمیت دارد، کنترل صحیح این علائم از طریق درمان پیوسته و آگاهانه است.

خبرنگار علم و فناوری: چه ارتباطی میان سواد سلامت الکترونیک و تبعیت دارویی وجود دارد؟
پاسخ: در یک مطالعه علمی که روی ۱۱۰ بیمار مبتلا به ام‌اس انجام شد ــ بیمارانی که حداقل یک سال از زمان تشخیص بیماری‌شان گذشته و نمره EDSS (مقیاس ناتوانی) کمتر از ۶ داشتند ــ رابطه معنی‌داری بین سواد سلامت الکترونیک و تبعیت دارویی یافت شد. یعنی افرادی که از سطح سواد سلامت دیجیتال بالاتری برخوردار بودند، به‌مراتب پایبندی بیشتری به داروها و توصیه‌های درمانی داشتند.

خبرنگار علم و فناوری: آیا این تفاوت در بین اقشار مختلف جامعه هم دیده شد؟
پاسخ: بله. نتایج نشان داد که در جمعیت شهری و در میان افرادی با تحصیلات بالاتر، به‌دلیل آشنایی بیشتر با فناوری و دسترسی آسان‌تر به اطلاعات علمی، سطح سواد سلامت الکترونیک بالاتر بود و به‌تبع آن، تبعیت دارویی هم بیشتر مشاهده شد.

خبرنگار علم و فناوری: از منظر تخصصی، می‌توانید خلاصه‌ای از عوارض فیزیولوژیکی ام‌اس بیان کنید؟
پاسخ: ام‌اس باعث تغییرات گسترده در سیستم عصبی مرکزی می‌شود؛ از جمله تخریب میلین، آسیب به آکسون‌ها و تغییرات در ماده خاکستری و سفید مغز. این فرایندها به مرور موجب اختلالات عصبی و حرکتی و نهایتاً افت کیفیت زندگی بیماران می‌شود. بنابراین، تشخیص زودهنگام، درمان منظم و مشارکت فعال بیمار در مراقبت از خود بسیار حائز اهمیت است.

خبرنگار علم و فناوری: جایگاه ایران از نظر شیوع ام‌اس چگونه است؟
پاسخ: متأسفانه ایران جزو ۱۰ کشور اول جهان از نظر شیوع بیماری ام‌اس است. با توجه به جمعیت جوان کشور و عوامل محیطی، توجه جدی به مقوله پیشگیری، تشخیص زودهنگام، آموزش و ارتقاء آگاهی عمومی در این زمینه اهمیت دوچندان دارد.

خبرنگار علم و فناوری: سخن پایانی شما برای بیماران یا خانواده‌های آن‌ها چیست؟
پاسخ: به بیماران عزیز توصیه می‌کنم از منابع معتبر برای کسب اطلاعات در مورد بیماری خود استفاده کنند و از خوددرمانی یا مراجعه به منابع غیرعلمی پرهیز کنند. پایبندی به درمان، مراجعه منظم به پزشک و مشارکت فعال در روند درمان، مهم‌ترین ابزار آن‌ها برای داشتن زندگی باکیفیت‌تر است.

  جمع‌بندی
نتایج مطالعات علمی اخیر، بار دیگر اهمیت سواد سلامت الکترونیک را به‌عنوان یک عنصر کلیدی در درمان بیماری‌های مزمن از جمله MS نشان می‌دهد. طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی هدفمند، به‌ویژه در بستر دیجیتال، می‌تواند نقشی مؤثر در توانمندسازی بیماران ایفا کند. همچنین همراهی نهادهای سلامت، رسانه‌های تخصصی و جامعه پزشکی برای ترویج سواد سلامت، گامی مهم در مسیر کاهش بار این بیماری در کشور خواهد بود.

انتهای پیام/

تهیه خبر: محمد حیدری