علمی، پژوهشی و فناوری

نگاه تجاری به هوش مصنوعی/ توجه به منافع غول‌های فناوری یا عموم مردم؟

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : طی سال‌های اخیر، هوش مصنوعی به مثابه یک فناوری نوین در جهان مورد توجه قرار گرفته است، اما در این میان، برخی مخاطرات بالقوه و بالفعل در روند پیشرفت آن به وجود آمده که نگرانی‌هایی را در میان مردم و حتی صاحبان علم و فناوری در دنیا برانگیخته است. یکی از این نگرانی ها، مربوط به استفاده نادرست از هوش مصنوعی و نگاه تجاری محض نسبت به آن است! بر این اساس، منافع تجاری ناشی از گسترش فناوری هوش مصنوعی بر منافع عمومی و انسانی آن غلبه پیدا می‌کند. 

بر اساس گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) تا سال ۲۰۲۶ مصرف مراکز داده‌ها، هوش مصنوعی و ارز‌های دیجیتال می‌تواند به دو برابر سطح ۲۰۲۲ برسد. این سازمان برآورد می‌کند که در سال ۲۰۲۶ مصرف انرژی توسط این سه بخش می‌تواند تقریباً معادل نیاز انرژی سالانه ژاپن باشد. شرکت‌هایی مانند انویدیا - که تراشه‌های کامپیوتری آنها زیربنای اکثر برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی امروزی است - در حال کار بر روی توسعه سخت‌افزار‌های کارآمدتر در مصرف انرژی هستند.

اما آیا انتخاب شیوه‌ه‌ای جایگزین می‌تواند به ساخت رایانه‌هایی با نوع معماری متفاوت منجر شود که از نظر انرژی کارآمدتر خواهند بود؟

در میان کسانی که در این زمینه دارای جاه‌طلبی تجاری هستند می‌توان به غول‌های سازنده سخت افزار مانند اینتل و آ‌ی‌بی‌ام اشاره کرد. تعداد انگشت شماری از شرکت‌های کوچکتر نیز در این صحنه حضور دارند. دان هاچسون، تحلیلگر شرکت تکنلسایتس، می‌گوید: امتیاز اصلی در انتظار شرکتی است که بتواند این موضوع را کشف کند. برنامه‌های تجاری پیش بینی شده به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند.

یک دسته شامل یک پلتفرم کارآمدتر از لحاظ مصرف انرژی و دارای عملکرد بالاتر برای برنامه‌های هوش مصنوعی است.

این رویکرد از جمله با تجزیه و تحلیل تصویر و ویدیو، تشخیص گفتار و مدل‌های عمده زبان مرتبط است که چت‌بات‌ها مانند چت‌جی‌پی‌تی بر آنها مبتنی است. مورد دیگر در برنامه‌های محاسبات اج یا «محاسبات لبه‌ای» است که در آنها داده‌ها نه در فضای ابری، بلکه در زمان واقعی در دستگاه‌های متصل به شبکه پردازش می‌شود.

سوال اصلی اینجاست که درروند رقابت شرکت‌ها در خصوص دستیابی به این فناوری (فارغ از اینکه از کدام یک از دو مدل در اینجا پیروی شود)، آیا منافع عمومی شهروندان درکشور‌های گوناگون دنیا در نظر گرفته می‌شود یا اینکه صرفا منافع شرکت‌های تجاری و غول‌های فناوری در جهان در نظر گرفته می‌شود؟

نگرانی‌هایی که در این خصوص وجود دارد، جدی وپررنگ است. آسیب‌ها و مخاطرات نگاه تجاری در قبال هوش مصنوعی می‌تواند در آینده‌ای نزدیک گریبانگیر مردم در نقاط گوناگون دنیا شود. از این رو باید روند نظارتی و بازدارندگی را در چنین عرصه خطیر و حساسی تقویت کرد.