علمی، پژوهشی و فناوری

کشف گاز مخفی در بزرگ‌ترین ساختار کیهان/ راز ماده تاریک برملا می‌شود

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : دانشمندان آژانس فضایی اروپا (ESA) با ترکیب تصویر جدیدی از یک خوشه کهکشانی غول‌پیکر با داده‌های قدیمی‌تر اشعه ایکس، نشان داده‌اند که چگونه کهکشان‌های این خوشه توسط مقادیر عظیمی گاز که می‌تواند به دمای تا ۱۰۰ میلیون درجه سانتی‌گراد برسد، پر شده است.

در این خوشه کهکشانی دور، محققان موفق به شناسایی وجود گاز داغ و نامرئی شده‌اند که پیش از این ناشناخته باقی مانده بود. این گاز داغ در فاصله بسیار دور از مرکز خوشه قرار دارد و به طور معمول قابل مشاهده نیست.

دانشمندان توضیح می‌دهند، خوشه کهکشانی، آبل ۲۳۹۰، اخیراً توسط تلسکوپ اقلیدس سازمان فضایی اروپا تصویربرداری شده است. این تلسکوپ برای مطالعه ماده تاریک و انرژی تاریک از طریق بررسی رخداد‌های عدسی گرانشی در خوشه‌های کهکشانی طراحی شده است. از آنجایی که این خوشه‌ها دارای جرم بسیار زیادی، احتمالا به ارزش ده تریلیون جرم خورشیدی، هستند می‌توانند بافت فضا-زمان را در اطراف خود خم و آن را به حدی منحرف کنند که نور کهکشان‌های دور در پس زمینه به شدت بزرگ شود. گویی از طریق یک عدسی بزرگ‌نمایی غول‌پیکر به آنها نگاه می‌کنید. اگر روی هسته آبل ۲۳۹۰ بزرگنمایی کنیم، می‌بینیم که اثر عدسی در بارزترین حالت خود است و نور کهکشان‌های دیگر را که میلیارد‌ها سال نوری دورتر هستند، کشیده، تاب می‌دهد و تقویت می‌کند.

با این حال، بیشتر جرم یک خوشه کهکشانی در کهکشان‌های آن یافت نمی‌شود. در واقع، آنها مجموعا حتی ۵ درصد از جرم کلی خوشه را هم تشکیل نمی‌دهند. موثرترین عامل گاز درون خوشه‌ای داغ بین کهکشان‌های خوشه است که حدود ۱۵ درصد از جرم خوشه را تشکیل می‌دهد و ماده تاریک نامرئی که ۸۰ درصد از حجم عظیم آبل ۲۳۹۰ را تشکیل می‌دهد.

خوشه‌های کهکشانی بزرگ، مجموعه‌هایی از صد‌ها تا هزاران کهکشان هستند که تحت تأثیر نیروی گرانشی یکدیگر قرار گرفته‌اند و به عنوان بزرگترین ساختار‌های متشکل در جهان شناخته می‌شوند.

کشف این گاز داغ و نامرئی به محققان کمک می‌کند تا درک بهتری از چگونگی شکل‌گیری و تکامل خوشه‌های کهکشانی بزرگ داشته باشند و فهم بهتر ماده تاریک را به دنبال دازد.

این کشف جدید نشان می‌دهد که هنوز بخش‌های مهمی از ساختار و ترکیب خوشه‌های کهکشانی بزرگ ناشناخته باقی مانده و استفاده از تلسکوپ‌های پیشرفته اشعه ایکس، به محققان کمک می‌کند تا به این مناطق ناشناخته دست یابند و درک بهتری از تکامل و ساختار کیهان داشته باشند.