علمی، پژوهشی و فناوری

87 درصد استان اصفهان درگیر خشکسالی شدید و بسیار شدید است/پیش‌بینی مدل‌ها استمرار خشکسالی هیدرولوژیک و بارش پاییزی کمتر از نرمال

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری از اصفهان: حمیدرضا خورشیدی مدیر کل هواشناسی استان اصفهان در نشست خبری با اصحاب رسانه؛شواهدی از گرمایش جهانی طی سال های اخیر؛ تغییرات دما طی تابستان جاری و این نکته که گرمایش جهانی به مرز نگران کننده رسیده است و روند افزایش دما جهان را تهدید می کند؛ را مورد اشاره قرار داد و گفت: گرم‌ترین سال‌های ثبت شده در جهان 2015؛ 2019، 2023 و 2024 هستند. 

وی همچنین در خصوص روند تغییرات دمای سال شمسی در 50 سال اخیر در کل کشور؛ اظهار کرد: میانگین دمای سال شمسی در کل کشور با افزایش 0.44 درجه سلسیوس در هر دهه همراه بوده است.

خورشیدی با بیان این که در سال 2024؛ وجود امواج گرمایی بر روی کشور و بسیاری مناطق جهان در ماههای خرداد؛ تیر و مرداد اتفاق افتاد. ادامه داد: گرمایش جهانی طی 4 سال اخیر بطور قابل توجهی افزایش یافته و حدود 90 در صد کشورهای جهان درگیر پدیده گرمایش جهانی شده و عموما ماه‌های تابستان رکورد دمایی زده می‌شود  و کشور ما نیز  بویژه قسمت‌های مرکزی بطورجدی درگیر گرمایش جهانی است.

امسال رکود بیشترین دمای اصفهان شکسته شد  

مدیر کل هواشناسی استان اصفهان تصریح کرد: اصفهان از جمله شهرهایی است که امسال رکود بیشترین دمای آن شکسته شد. پیش از این بالاترین دمای ثبت شده در شهر اصفهان، 43 درجه سلسیوس مربوط به 20 تیر سال 1380 بود اما ششم مرداد سال جاری دمای  44.3درجه سلسیوس و هفتم مرداد دمای44.6درجه سلسیوس به ثبت رسید. در نایین  نیز40.7درجه سلسیوس به عنوان دمای بیشینه این شهر در 12 تیرماه سال 1401 ثبت شده بود اما ششم مرداد سال جاری رکورد دمای 41.2 درجه سلسیوس در این شهر زده شد.

وی خاطر نشان کرد: در تابستان امسال امواج گرمایی نه تنها خاورمیانه بلکه مناطق شرق اروپا و شمال آفریقا را به شدت تحت تأثیر خود قرار داده است. 

خورشیدی گفت: وضعیت دمایی استان طی تابستان جاری در ماه‌های تیر، مرداد و شهریور به ترتیب اختلاف میانگین دمای بیشینه با بلند مدت برابر 0.9؛3.7 و 2.8 بود همچنین اختلاف میانگین دمای کمینه با بلند مدت به ترتیب در این ماه‌ها برابر1.6؛ 4.3 و 1.1 بود.

آهنگ کاهشی مجموع بارش 1.1 میلیمتر در سال است 

وی با اشاره به روند تغییرات بارش سال شمسی در 50 سال اخیر در کل کشور؛ گفت: مجموع بارش سال شمسی کل کشور با آهنگ کاهشی 1.1 میلیمتر در سال مواجه بوده است. 

خورشیدی  ضمن اشاره به روند کاهش بارش در ایستگاه‌های فریدون شهر، چادگان و سمیرم طی 5 سال اخیر؛ بیان کرد: میزان بارش در حوضه فلات مرکزی طی سه سال آبی گذشته در شرایط کمتر از نرمال و در حدود نرمال بوده و افزایشی دیده نمی‌شود.

خورشیدی در ادامه نقشه اختلاف بارش تجمعی با بلند مدت از ابتدای سال آبی تا تاریخ 30 شهریورماه امسال را ملاک قرار داد و اظهار کرد: حوضه آب ریز فلات مرکزی و گاو خونی در سال آبی گذشته در حد نرمال بوده است.

وی اختلاف درصد تامین بارش سال آبی جاری نسبت به بلند مدت مشابه تا تاریخ 29 شهریورماه را مورد اشاره قرار داد و افزود: استان اصفهان در سال گذشته در محدوده نرمال(3.9) بارش دریافت گردید. 

خورشیدی با اشاره به نقشه اختلاف بارش تجمعی با بلند مدت از ابتدای سال آبی تا تاریخ 29 شهریورماه؛ گفت: علیرغم بارش دریافتی در داخل استان اصفهان در سال آبی گذشته در مناطق غربی و سرچشمه آبی استان اصفهان بارش کمتر از نرمال بوده است.

وی بیان کرد: اطلاعات بارش و مقایسه با بلند مدت در 7 روز گذشته؛ از ابتدای ماه؛ ابتدای فصل و سال جاری تا تاریخ 29 شهریوماه 1403؛  نشان دهنده این است که از ابتدای سال آبی جاری عدد اختلاف برای شهر اصفهان 32 است؛ اما اعداد منفی  بخصوص اعداد بزرگی برای چادگان برابر 53.8؛ خوانسار 24.6؛ سمیرم 79، فریدن 73.3، فریدونشهر 98.8 و گلپایگان 32.3  بوده است. همچنین عدد اختلاف سال جاری با گذشته چادگان برابر منفی 77.4 نشان دهده این است که علیرغم بارش دریافتی در این محدوده نرمال و فراتر از نرمال داخل استان اصفهان در سال آبی گذشته در مناطق غربی و سرچشمه آبی بارش کمتر از نرمال بوده است. 

سال آبی 1403-1402 بیشترین کاهش بارش نسبت به بلندمدت در سرچشمه‌های آبی زاینده رود

خورشیدی عنوان کرد: طبق درصد اختلاف بارش سال آبی 1403-1402 نسبت به بلندمدت نیز بیشترین کاهش بارش نسبت به بلندمدت در شهرستان های واقع در غرب استان که عمدتا سرچشمه‌های آبی زاینده رود هستند؛ دیده می‌شود. 

طی سه سال گذشته میزان بارش پاییزی در استان کمتر از مقدار نرمال بوده

وی در ادامه بارش پاییز استان اصفهان طی سال‌های اخیر را مورد اشاره قرار داد و گفت: طی سه سال گذشته میزان بارش پاییزی در استان کمتر از مقدار نرمال بوده است. همچنین طی شش سال آبی گذشته افزایش بارش قابل ملاحظه‌ای فراتر از نرمال در استان بویژه مناطق غربی ثبت نشده است.

مدیر کل هواشناسی استان اصفهان در خصوص وضعیت بارش استان طی سه سال آبی گذشته؛  گفت: بیشترین درصد اختلاف با بلند مدت (کل استان) در سال 1401-1400 برابر منفی 22 و بیشترین اختلاف مناطق غربی در سال آبی 1403-1402 برابر منفی 16 است. 

87 درصد استان اصفهان درگیر خشکسالی شدید و بسیار شدید هستند

وی بیان داشت: درصد مساحت تحت تاثیر خشکسالی با شاخص  SPEI120  (یکساله)  تا پایان شهریور 1403 نیز  حاکی از این است که  92 درصد از مساحت استان درگیر درجات مختلف خشکسالی می باشد که 58 درصد از آن خشکسالی شدید و بسیار شدید است.همچنین بر اساس شاخص خشکسالی بلندمدت  ده ساله 98درصد از مساحت استان درگیر درجات مختلف خشکسالی می باشد که 87 درصد از آن خشکسالی شدید و بسیار شدید است و تنها 1.6 درصد مساحت استان در وضعیت نرمال می باشد.

کاهش بارش کمتر از نرمال تا پایان مهرماه  در استان اصفهان

خورشیدی در ادامه پیش بینی میان مدت طی یک ماه آینده را نیز مورد اشاره قرار داد و گفت: کاهش بارش کمتر از نرمال تا پایان مهرماه بصورت هفتگی خواهیم داشت گرچه مهرماه جزء ماه‌های بارشی محسوب نمی‌گردد و مقدار بلند مدت آن در استان ناچیز است.

مدیر کل هواشناسی استان اصفهان در خصوص مبحث پیش‌بینی‌های برای پاییز و زمستان پیش رو؛ خاطرنشان کرد: فرآیند پیش بینی فصلی فرایندی بسیار پیچیده است که عوامل مختلف در آن دخیل هستند و در کشور ما درصد صحت معمولا بین 60 تا 70 درصد است و در سال‌های اخیر هم گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی نیز سبب افزایش خطای قابل توجه در خروجی های مدل‌های پیش بینی فصلی شده است. علاوه براین در پیش بینی فصلی امکان تشخیص تغییرات ناگهانی بارش و دما در بازه زمانی کوتاه مدت وجود ندارد و پیش بینی فصلی شامل نرمال، کمتر از نرمال ، بالاتر از نرمال است همچنین پیش بینی پدیده‌های مخرب جوی در حیطه مدیریت بحران در پیش بینی فصلی جایگاهی ندارد. 

وی در ادامه اعلام کرد: عوامل دور پیوندی متعددی شکل گرفته از اقیانوس آرام ، اطلس ، هند بر روی کشور ما تاثیر گذار هستند همچنین کشور ایران از ال‌نینو و النینا اثر می‌گیرد ولی اینها به تنهایی تعیین‌کننده نیستند، بلکه عوامل دیگری در آب‌وهوا و اقلیم کشورمان مؤثر هستند.

خورشیدی گفت: انتظار می‌رود که انسو (ENSO )خنثی تا چند ماه آینده تداوم یایبد، و النینا با احتمال %66 بین سپتامیر تا نوامبر ظاهر شود و در طول زمستان نیمکره شمالی تداوم یابد. 

صحت پیش‌بینی بارش در سال 1402 برای زمستان و بهار بالاتر از 70 درصد بود

وی با اشاره به خروجی مدل‌های پیش بینی فصلی پاییز 1403 مدل های جهانی از مراکز معتبر جهانی  وخروجی مدل ها از مرکز پژوهشکده اقلیم شناسی مشهد (داخلی(؛ تاکید کرد:  پیش بینی فصلی فرآیند بسیار پیچیده ای است و عوامل متعددی در آن دخیل هستند به ویژه در پیش بینی فصل پاییز  معمولا پیش بینی فصلی صحت بین 60 تا 70 درصد است. تغییراقلیم و گرمایش جهانی بشدت خروجی مدل های فصلی را دچار خطا کرده است. همچنین پیش بینی بارش‌های ناگهانی و حدی در پیش بینی فصلی امکان پذیر نیست.فقط مقایسه با بلند مدت. درسال گذشته مدل ها در پیش بینی بارش های پاییز خطای بارزی داشتند ولی برای زمستان و بهار درصد صحت بالاتر از 70 درصد بوده است.  میانگین بارش در حد نرمال محقق شد .  البته درصد صحت مدل های پیش بین فصلی عمدتا 60 تا 70 درصد می باشد.

پیش‌بینی مدل‌ها  شرایط استمرار خشکسالی از نوع هیدرولوژی برای منابع آبی استان اصفهان 

وی گفت: طبق مدل‌های پیش‌بینی شرایط استمرار خشکسالی از نوع هیدرولوژی برای منابع آب خواهیم داشت. افزایش سطح زیر کشت فراتر از شرایط معمول منطقه توصیه نمی‌گردد. البته مهرماه بارش در حد نرمال است اما مهرماه جز ماههای بارشی استان محسوب نمی گردد و تاثیری برمنبع آب استان ندارد .

نیمه اول آبان وقوع بارش موثر پاییزی در نیمه غربی استان

خورشیدی ادامه داد: وقوع بارش های موثر پاییزی در آبان ماه طی هفته های اول و دوم در نیمه غربی مورد انتظار است. همچنین طی هفته سوم آبان ماه شرایط کاهش محسوس دما به زیر صفر بصورت گسترده در سطح استان خواهیم داشت. بارش نیمه آبان تا نیمه آذرماه  (کمتر از نرمال) و بیشترین کاهش بارش در مناطق غرب و جنوب و سرچشمه آبی زاینده رود است؛ اما بدین معنی نیست که بارشی در آبان نداریم.

پیش‌بینی مدل‌ها  مجموع بارش پاییزی کمتر از نرمال در استان اصفهان 

وی افزود:  نیمه آذرماه تا نیمه دی ماه‌بارش نرمال و کمی متمایل به بالاتر نرمال است. مجموع بارش پاییزی کمتر از نرمال خواهد بود (با درصد صحت 65 تا 75). 

مدیر کل هواشناسی استان اصفهان طبق مدل‌های پیش‌بینی اظهار کرد: میانگین دما در فصل پاییز 1 تا 2 درجه گرمتر از نرمال خواهد بود به طوری که این افزایش در بیشینه های دما محسوس می باشد و کمینه ها در حد نرمال خواهند بود همچنین کاهش‌های ناگهانی دما در بازه‌های کوتاه مدت انتظار می‌رود.

 وی در پایان گفت: لازم است برای مدیریت بهینه منابع طبیعی و بخش آب و کشاورزی، پیش بینی‌های هفتگی و ماهانه تا فصلی که همواره به روز رسانی می‌شوند، به طور جدی مورد توجه قرار گیرند و متناسب با آنها و شرایط میدانی تصمیم ‌گیری شود. 

مدیر کل هوشناسی استان اصفهان با تاکید براینکه با توجه به روند گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی لازم  است کلیه ارگان ها، سناریوهای مختلف در شرایط بحرانی برای خود در جهت کاهش اثرات طراحی نمایند؛ اعلام کرد: همانند پاییز‌های گذشته شرایط پایداری و رکود نسبی جو مورد انتظار است که می‌تواند بستر مناسبی برای افزایش غلظت آلاینده های جوی باشد. همچنین باید توصیه های لازم در جهت کنترل و انتشار آلاینده‌ها متحرک و ثابت را داشته باشیم. 

انتهای پیام/